Gložan

Gložan (slov. Hložany) je naselje u opštini Bački Petrovac u Južnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2002. godine bilo je 2283 stanovnika.

Područje Bačkog Petrovca, leži na obali reke Dunav na 1284 km toka u naselju Gložan. Na teritoriji opštine opštine vršena su istraživanja i povrđeno je prisusustvo termalnih voda.

Ravničarski deo Vojvodine uslovljava i nisku floru, dok se u pojasu Dunava može naići i na šumarke. Neposredno se graniči sa specijalnim parkom Begečka jama koja je svojevsna oaza retkih biljnih vrsta i mesto koje nastanjuju zaštićene vrste ptica.

Opština Bački Petrovac je multietnička i multikulturalna sredina, većinski deo stanovništva je slovačke nacionalnosti (66,42%), srpske nacionalnosti (25,74%) i ostali (7,84%).

Godine 1791. gubi se svaki trag tvrđave Onagrinum, koju je 284. godine Dioklecijan, rimski car (284 -305) izgradio na lokaciji današnjeg Gložana. Na teritoriji Gložana pre vremena Tatarskog upada (1241. godine ) su postojala dva naselja Drag (Dragovo) i Telek. U turskim tefterima iz 1556. godine pominje se naselje Galožan sa 16 kuća, nekoliko godina kasnije 1561. tamo se nalazi već 28 kuća, po potpisivanju Karlovačkog mira 1699. godine pominje se kao pustara. Godine 1720. izvršen je popis stanovnika u Bačkoj, većina stanovnika su bili Srbi i Bunjevci oko 95 % a slično stanje je i u Banatu. Od 1749. naselje ima poštu i stanicu. U XVII veku tu se naseljavaju Srbi, koji već 1733. imaju 95 kuća i dva popa. Sporadična naseljavanja Slovaka počinju od 1740. godine  ali  kao zvaničan datum navodi se 1756. godina, kada Slovaci u većem broju dolaze u Gložan na futoško imanje. Većina doseljenika dolazi iz Novohrada, Honta, Piešćan i Bekeša. Naseljenici potpisuju ugovor sa suvlasnicima futoškog gazdinstva Čarnojevićima 03. maja 1759. godine.

Evangelička crkva u Gložanu

Stanovnici Gložana su već 1780. godine tražili dozvolu za organizovanje crkvenog zbora, ali je ovaj zahtev odbijen. Međutim, 1781.godine Josip II izdaje Patent tolerancije, po kojem svako naselje koje ima više od 100 porodica dobija mogućnosti  “da izdržava sveštenika i može da sagradi crkvu”. Prvi sveštenik Petar Jesenski dolazi u Gložan 24.maja 1786. godine, zajedno sa Štefanom Šomodim i Pavlom Slobodom. Dolaskom ovih ljudi počinje kulturno uzdizanje naselja Gložan. Od 1791.godine stanovnici naselja počinju da prikupljaju materijal za početak gradnje. Kamen za temelje crkve je sakupljen na obližnjoj lokaciji, nekadašnjeg rimskog “ Castrum Onagrinum “ kojem se od tih vremena gubi svaki trag. Hram je 1797.godine osveštao petrovački sveštenik Ondrej Stehlo. Novi oltar je sagradio Jakub Šmaus tokom 1812. i 1813. godine. Velike rekonstrukcije su izvršene 1924.godine i krajem XX veka.

Pravoslavna crkva u Gložanu

Pravoslavna crkva u Gložanu se pominje u spisima još u XVIII veku. Sadašnja crkvena zgrada izgrađena je 1839.godine. Unutrašnjost je skromno uređena, ikonopisi nemaju veću umetničku vrednost. Vrednija ikona je poklon Petra Vasilića iz Čiba kod Čelareva, koja potiče iz 1856. godine. Bogomolja je posvećena Jovanu Krstitelju. Crkvene knjige su vođene od 1868. do 1889.godine. U statistikama je vidna tendencija opadanja broja srpskog stanovništva, koje se najčešće seli u Čib I Begeš. Krajem XIX veka u Gložanu se pominje i crkvena škola. Srpska pravoslavna crkva bila je do kraja Drugog svetskog rata izuzetno aktivna, da bi se potom većina Srba iselila u susedna naselja.

Izvor: www.wikipedia.org