Bač

Bač (mađ. Bács, nem. Batsch, slovački: Báč, lat: Bach) je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Južnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2002. bilo je 6087 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 6046 stanovnika). Regija Bačka je dobila ime po ovom gradu. Bač je udaljen 62 km od Novog Sada, 140 km od Beograda i 120 km od Subotice.

Bač je od rimskog razdoblja bio jedno od najvećih i najbolje utvrđenih naselja u ovom delu Vojvodine koji je po njemu i dobio ime Bačka. Gospodar Istočnog rimskog carstva, car justinijan, pominje utvrđeni grad Bač u svom pismu iz 535 godine. Mada često rušen od varvara,

Bač u vreme krstaških ratova postaje važno utvrđenje. Uovom gradu je bilo sedište Bačke županije a tadašnji feudalni običaji su nalagali da veliki župan barem jednom godišnje ugosti kralja. U vreme ugarskog kralja Bele IV grad doživljava pravi procvat. Utvrđenje na reci Mostrongi (isušena pritoka Dunava) u vreme kralja Karla Roberta Anžujskog dobija četvorougaonu kulu sa šest spratova. Grad tada ima osam kula, niz kasarni, magacina, štala i

drugih objekata. U njega se ulazi preko pokretnog mosta na kapiji Šiljak. Zabeleženo je da je grad od prodora Turaka dugo i uspešno branio srpski despot Stefan Berisavljević. Tek posle Mohačke bitke iz 1529. godine tvrđavu zauzimaju Turci. Čuveni turski putopisac Evlija Čelebija daje njen tačan opis. U vreme Rakocijeve bune od 1703 – 1711. Godine tvrđava je spaljena i uništena. Bačka tvrđava iz prve polovine XIV veka najstarije je sačuvano utvrđenje u Vojvodini.

Franjevački samostan se nalazi uz samu tvrđavu a temelje su mu postavili vitezovi templari (1169. godine) tokom krstaškog pohoda. Od njih, posle ukidanja ovog reda, manastir preuzimaju kaluđeri franjevci mađarske nacionalnosti. Početkom XIII veka katolički nadbiskup Ugrin osniva u okviru samostana bolnicu, koju u svojim spisima iz 1234. godine pominje papa Grgur IX. Manastir je u vreme turske okupacije prepravljen u džamiju.

Manastir Bođani je prema zapisu sagradio trgovac Bogdan, kome je voda sa izvora vratila vid, pa je u znak zahvalnosti Bogu podigao manastir na mestu isceljenja. Manastir je spaljen od Turaka početkom XVI veka. Obnovljeno zdanje uništeno je u Rakocijevoj buni a obnavlja ga bogati Mihajlo Temišvarlija iz Segedina. Unutrašnjost je oslikao poznati zoograf toga doba Kristofer Žefarović. U okviru konaka je muzejska postavka sa starim ikonama, umetničkim slikama, crkvenim posudama i štamparskom presom. Pored lepo uređenog manastirskog kompleksa u posed manastira spadaju parcele pod šumom, vinograd i voćnjaci.

Izvor: www.bacfun.com